Ko je bila sultanija Hurem?

Uz TV seriju Sulejman

Ko je bila sultanija Hurem?

Godinu dana poslije Šeherzade i 1001. noći, TV gledaoci su ovih dana zaokupljeni gledanjem nove turske TV serije, koja se bavi tematikom sa sultanovog dvora prije pola milenijuma.

Pored Sulejmana Veličanstvenog, širu publiku posebno je zainteresovao lik sultanije Hurem. Ona je bila istorijska ličnost i njom su se bavili mnogi istoričari proteklih pet vijekova. Od robinje do sultanije, od sirotice do najuticajnije žene onog vremena. Ko je bila ona? Zavirili smo u istorijske fakte.

U najkraćem, njena biografija može stati u nekoliko rečenica: Nekadašnja robinja, po imenu Roxelane, udala se za sultana Sulejmana I i postala njegov najznačajniji savjenik. Kako bi osigurala svoj uticaj na sultana, namjestila je ubistvo njegovog najvećeg prijatelja i zeta, velikog vezira Ibrahima, a nije se libila ukloniti ni njegovog sina iz prethodnog braka, u korist svojih sinova.

Rođena je između 1500. i 1506. godine u Ruteniji, tadašnjoj poljskoj pokrajini, pod imenom Aleksandra Lisowska, a Evropljani su je nazivali Roxelana. Rođena je u jednoj tatarskoj familiji, a kao djevojčica bila je zarobljena i prodata u palatu vlastodržaca na Krimu. Odatle je dospjela sultanov harem, u glavnom gradu Osmanskje imperije. Bila je malena rastom, crvenokosa, lijepa i graciozna, i znala je kako sultana okrenuti na njenu stranu. Sultanova supruga postala je 1533. godine. Sultan joj je po dolasku u njegov harem dao ime Hurem. Rodila mu je šestoro djece. S te pozicije, izrasla je u najuticajniju savjetnicu sultana i intrigantkinju u vlastitu korist, odgurnuvši sve njene konkurentkinje u stranu.

U tu svrhu, denuncirala je i velikog vezira Ibrahima, najvećeg sultanovog prijatelja, muža njegove sestre Hatidže, koga je sultan dao pogubiti. Nakon toga, pobrinula se da ni jedan veliki vezir više ne dođe u poziciju kojom bi se njena moć ugrozila. Čak je uspjela da omiljeni sultanov sin Mustafa bude pogubljen, sve to u korist njenih sinova. Njen sin Selim postao je sultan 1566. godine, nakon što je sultan Sulejman umro pod zidinama Sigeta, u toku pohoda na Beč.

Roxelane, koja je u narodnom govoru onog vremena opisivana kao vještica, čarobnica, a u evropskim izvještajima kao intrigantkinja i dvorski spletkaroš, u jednoj anonimnoj hronici napisanoj onog vremena, opisana je i kao veliki dobročinitelj, u veoma pozitivnom svijetlu, koja je iza sebe ostavila mnogobrojne zaklade i vakufe u Istambulu, Edrinu, Mekki i Medini.

Roxelane sultanija Hurem, umrla je 1558. godine na sultanovim rukama. On je nikad nije prestao voljeti. Sahranjena je u krugu Sulejmanove džamije u Istambulu.

Nadamo se da otkrivanjem ovih, ionako već poznatih istorijskih činjenica, gledaocima nećemo pokvariti gledanje narednih epizoda ove serije.

Smail Špago
 

 
NovaSloboda.ba

Komentariši