Njima je pošlo za rukom da matične ćelije podmlade. Otkriće spada u pravu naučnu senzaciju: biološki sat čovjeka moguće je okrenuti unazad!?

Njemački časopis Bild dao je objašnjenje, šta bi ovo otkriće moglo značiti za našu budućnost.

Šta su dobitnici Nobelove nagrade tačno otkrili?

Njima je pošlo za rukom da jednu zrelu ćeliju preprogramiraju u njeno embrionalno stanje. Prevedeno na jednostavni jezik, to bi značilo da su istraživači uspjeli ćeliju podmladiti.

Da li su istraživali pronašli ključ za vječitu mladost?

Teoretski bi to, moglo biti to. Da se proces starenja uspori. Međutim, u ovom trenutku istraživači se užurbano bore sa vremenom da bi što prije došli do rješenja za liječenje teških bolesti, od kojih se najčešće umire, a još nema lijeka za njih. Proces starenja i podmlađivanja nisu bili cilj njihovog istraživanja.

Šta su, u stvari, matične ćelije?

Matične ćelije su kvazi „sirove” ćelije, od kojih je izgrađeno tkivo ljudskog organizma(npr: mišićne ili kožne ćelije). Postoje dvije vrste matičnih ćelija:
– adultne matične ćelije, koje u organima nadograđuju oštećeno tkivo i
– embrionalne matične ćelije koje su jedna vrsta praforme matičnih ćelija, i one mogu graditi bilo koje tkivo ljudskog organizma i nove ćelije.

Kako su se embrionalne ćelije dobijale do sada?

Embrionalne ćelije, kako im samo ime kaže egzistiraju samo u embriju. Ako se ovakve ćelije, u svrhu istraživanja, odvoje od embrija, one umiru za 3 do 6 dana. Zbog toga je istraživanje matičnih ćelija naišlo na žestok otpor i kritiku od strane etičara. Izuzimanje embrionalnih ćelija u Njemačkoj je strogo zabranjeno. Dobitnicima Nobelove nagrade pošlo je za rukom da adultne matične ćelije tako izmijene, da su postale jednake embrionalnim ćelijama. Sa njima se dalje može raditi bez opasnosti da embrio umre. Ovako preprogramirane ćelije nazivaju se iPS ćelije: inducirane pluripotentne matične ćelije.

Kako ove podmlađene ćelije mogu pomoći?

Kod Parkinsonove bolesti, dijabetisa, Alchajmerove bolesti, infarkta ili paralize, tkivo izumire ili biva oštećeno. Istraživači se nadaju, da će se iPS ćelijama moći obnoviti oštećeno tkivo, pa čak i čitavi organe, a to bi značilo da bi se do sada neizliječive bolesti mogle liječiti. Prednost ovakvog načina liječenja bila bi da organizam ne bi odbacivao obnovljene organe, kao što je to djelimično bio slučaj sa doniranim organima.

Da li se matične ćelije već danas koriste pri terapijama?

Terapije matičnim ćelijama nalaze se još u fazi istraživanja. Samo jedna terapija ovakve vrste do sada je dozvoljena: transplantacija srži kod leukemije. Kod ove terapije uzimaju se matične ćelije, koje stvaraju krv, od jedne zdrave osobe i daju pacijentima oboljelim od leukemije. Kod drugih bolesti, kao na primjer kod srčanog infarkta, izuzimanje matičnih ćelija nije tako jednostavno

Na čemu se trenutno vrše istraživanja?

Posljednjih gomina, vršena su mnoga istraživanja matičnih ćelija. Već ima napredaka kod jednog pacijenata oboljelog od side. On je liječen matičnim ćelijama i sada kod njega u organizmu nema više HIV virusa. Jednoj pacijentici tkivo oboljelog dušnika zamijenjeno je tkivom oplođenim matičnim ćelijama. To su samo pojedinačni uspjesi i još zadugo nisu neke potpuno zrele terapije.

Stručni savjeti: Kompetentna mreža za ispitivanje osnovnih ćelija NRW i Max Planck Institut za srčana i plućna istraživanja.

(izvor: bild.de)

Priredio: Smail Špago