Starije generacije su posebno emocionalno bile vezane za fim „Čarobnjak iz Oza“, jer je mnogima to bio prvi film u životu, koji su pogledali u kinu, u ona vremena, kad se u kino išlo „sa školom“.

Režiser filma „Carstvo velikog Oza”, Sam Raimi uhvatio se u koštac sa temom iz filmskog mita „Čarobnjak iz Oza”. I postigao trijumf! Njegov fantastični film „Carstvo velikog Oza”, je ujedno i homage filmskom mitu „Čarobnjak iz Oza”, a ovim filmom, mit je postavio na ono mjesto, koje mu i pripada u istoriji filma.

Hollywood je svijet u za sebe, sa svojim vlastitim zakonima prirode. Primjer za to? Film „Carstvo velikog Oza”, koji je ovih dana premijerno prikazan u Americi, a od četvrtka dolazi u kina širom Njemačke. Jedan  film sličnog naziva davno nas već je uveo u čudesni svijet bajki, film „Čarobnjak iz Oza” iz 1939. godine.  Satrije generacije su posebno emocionalno vezane prema fimu „Čarobnjak iz Oza“, jer je mnogima to bio prvi film u životu, koji su u pogledali u kinu, u ona vremena, kad se u kino išlo „sa školom“.

„Čarobnjak iz Oza” je onog vremena bio spektakl nepoznatih razmjera na velikom ekranu. Crno bijele slike krajolika iz Kanzasa, u jednom trenutku, u filmu se mijenjaju u šareni san u tehnikoloru, kada mala Dorothy, koju je glumila Judy Garland, u vrijeme jednog tornada prelazi na onu drugu stranu, u zagonetno carstva iz Oza, a tamo se susreće sa strašilom, limenim čovjekom i lavom, dolazi u službu velikog čarobnjaka, koji vlada tim carstvom, kako bi pobijedio neprijatelje, zle vještice sa zapada. Veličanstveni krajolici, tehnika, slike pozadine, muzičke melodije, sve to je bilo jedno čisto bogatstvo. Za nastanak ovog remek djela filmske istorije, zaslužan je režiser Victor Fleming, sa svojim saradnicima, uključujući velike majstore George Cukora i Kinga Vidora. „Čarobnjak iz Oza” je nešto najekstravagantnije što se desilo i istoriji Hollywooda.

I sada na scenu nastupa režiser Sam Raimi, poznat po tri filma iz serije „Spiderman”, da nam ponovo ispriča priču prikazanu u filmu iz 1939. godine, ali ovog puta ne sa aspekta male Dorothy, nego iz vizure čarobnjaka, koji je u izvornom filmu prikazan prilično patetično, kao mladi pametan čovjek, koji svoju nadmoć zasniva isključivo na svojim trikovima i iluzijama. U novom filmu tumači ga jedna sjajna mlada hollywoodska zvijezda, James Franco.

Već s ovim, postalo je jasno da će u novom filmu biti prikazan jedan sasvim drugačiji čarobnjak od onoga iz filma iz 1939, goduine, koji je opisan u satiričnom dječijem romanu „Čarobnjak iz Oza” iz 1900. godine, pisca L. Frank Bauma. Pisac je do svoje smrti 1919. godine napisao još sedamnaest nastavaka ovog romana, a radnju je uvijek samo nastavljao, nikad se  nije vraćao unazad.  A onda je 1985. godine produkcija „Disney” pokušala napraviti novi film, „Povratak u Oz”, u kome je odrasla Dorothy trebala da se vrati u Oz, ali je takav pokušaj propao. Iz toga neuspjeha, „Disney” je naučio mnogo. Za ovaj najnoviji film zadržana su osnova iz djela pisca Bauma, a Raimiu je dozvoljeno da napravi novu priču, u koju će sva dešavanja iz romana biti stavljena u pokret. Ovo, naravno, ima jedan nedostatak, jer će ljubitelji stare verzije filma ostati iznenađeni novim djelom. Ruku na „mehaničko” srce:

Koliko je u novom filmu uopšte prisutan stari film? Pogotovo kad se zna da režiser Raimi već ima svoju vrlo mladu stalnu publiku, koja se uvijek obnavlja. A da nije bio „skinut“ sa četvrtog nastavka „Spidermana“ vjerovatno se „Carstva iz Oza“ ne bi nikad ni pojavilo. Ono što je napravljeno u novom filmu, upravo  je ono što se u jednom Disneyevom filmu može i dozvoliti. Iskusan u tom smislu, dužno je ispoštovo stari film, dozvolio je da mu stari film u novom filmu bude vodilja. Ponovljen je onaj umjetnički zahvat iz starog filma, kada se zemaljski život prikazuje crno-bijelo, a nebeski prostor Oza u šarenim bojama. Taj efekat je još pojačan, jer ga je Raimi napravio u 3D tehnici. Svi dijelovi filma u crno bijeloj tehnici prikazuju se na kvadratičnom ekranu, kako je to bilo uobičajeno u ranom periodu filmske umjetnosti, da bi se prelaskom radnje u carstvo Oza, slika raširila, a zrake svjetlosti u raznim bojama se raspršavaju iz crnobijelog okvira slike. To je bio samo jedan od gegova prenesenih iz starog filma. Ono što iznenađuje i prisiljava na poštovanje je Raimijeva konsekventnost u oponašanju izvornog filma. Smaragdni grad, cesta od žute kocke, planinski masivi, krajolici, pa čak i kostimi i na kraju sama iluzija čarobnjaka, sve to je vjerodostojno reprodukovano, dakle, nacrtano, a ne kompjuterski obrađeno, napravljeno, a ne proračunato, sašiveno, umjesto da je obrađeno motion-capturing postupkom na tijelu, pa čak i virtualne scene leta, napravljene su uz malo šarma poznatog iz vremena ručno rađenih filmova, iako je za pojednine scene bila potrebna i kompjuterska animacija.

Film Raimija, koji u originalu nosi naslov  „Oz, the Great and Powerful“, ili u prevodu „Oz, veliki i snažni”, pokazaće da se tu  manje radi o čarobnjakovom carstvu, a više o samom čarobnjaku, i tako će postati magični homage originalu. Film, istovremeno, nudi psihogram čovjeka doraslog svom zadatku. Jedna nesreća, iz Kanzasa iz 1905. godine, nastala u vrijeme velikog tornada, u paralelnom svijetu, gdje nakon smrti lokalnog kralja vlada čarobnjak iz Oza. Tri vještice, Theodora, Evanora i Glinda, nasuprot onima iz knjige i starog filma, u novom filmu su ljepotice, sve ljepša od ljepše. Takmiče se za naklonost čarobnjaka. Glume ih Mila Kunis, Rachel Weisz i Michelle Williams, a ne treba ni napominjati da je ona, koja nosi ime Glinda, dobra vještica, koja će kasnije pomoći Dorothy.

Jedan film, koji spada u grupu filmova, za sve generacije i uzraste, film za čitavu familiju zajedno, jedna priča koja razvija svoju čaroliju i bez predznanja o romanu i starom filmu. Svako onaj ko zna porijeklo na koje se novi film oslanja, pronaći će u Raimijevom djelu naopisivo zadovoljstvo.

Iznenada svijet filma postaje ne samo svjetliji, nego i uredniji. OZ ima svoju istoriju.

(izvor: SDZ)

Priredio: Smail Špago