Kalhana
Jedan od brojnih hanova u Mostaru, o kojima ne nalazimo baš previše dokumentiranih podataka, i koji je služio brojnim trgovcima i putnicima na putu kroz Mostar bio je i Kalhana.
„Kalhana“ (han-tvrđava, odnosno han podno tvrđave), ili Hadžiselimovića han, kako su ga još zvali po njegovu vlasniku, bila je smještena na Velikoj Tepi, tačno preko puta Ćejvan Ćehajine džamije, unutar gradskih zidina. Imao je konjušnice u prizemlju i sobe za odmor na gornjem spratu, s vlastitom kuhinjom i posebne odaje za imućnije goste, te dvanaestak dućana koji su gledali prema Carskoj džadi.
Han je bio u funkciji skoro viek I po, sve do 1891. godine kada ga je otkupio mostarski gradonačelnik Mujaga Komadina i na njegovim temeljima sagradio reprezentativnu zgradu na dva sprata, izgrađenu od poznatog kamena mostarskih graditelja – tenelije iliti miljevine. Imao je Mujaga ogroman doprinos u izgradnji mnogih zgrada u Mostaru, među kojima značajno mjesto zauzima i Viša djevojačka škola izgrađena na mjestu bivšeg hana.
Odluku o osnivanju ove škole, Gradsko vijeće je donijelo na istoj sjednici na kojoj je donesena i odluka o osnivanju Gimnazije, 23.februara 1893. godine Tokom 1903.godine, na Glavnoj je ulici (Carskoj džadi), preko puta Velike Tepe, niknula duga dvospratnica, u čijem prizemlju su bili otvoreni brojni mali dućani, a na spratu učionice i kabineti Više djevojačke škole. Prema nacrtu ing. Miloša Komadine, 1910. godine je izvršena dogradnja zgrade uzduž Kalhanske ulice prema istoku, te je izgrađena i gimnastička sala.
Nakon Drugoga svjetskog rata, zgrada je služila jedno vrijeme kao opština, a kasnije su u njoj boravile i razne škole, kao i ekonomski fakultet na početku svog djelovanja.
Han je bio u funkciji skoro viek I po, sve do 1891. godine kada ga je otkupio mostarski gradonačelnik Mujaga Komadina i na njegovim temeljima sagradio reprezentativnu zgradu na dva sprata, izgrađenu od poznatog kamena mostarskih graditelja – tenelije iliti miljevine. Imao je Mujaga ogroman doprinos u izgradnji mnogih zgrada u Mostaru, među kojima značajno mjesto zauzima i Viša djevojačka škola izgrađena na mjestu bivšeg hana.
Odluku o osnivanju ove škole, Gradsko vijeće je donijelo na istoj sjednici na kojoj je donesena i odluka o osnivanju Gimnazije, 23.februara 1893. godine Tokom 1903.godine, na Glavnoj je ulici (Carskoj džadi), preko puta Velike Tepe, niknula duga dvospratnica, u čijem prizemlju su bili otvoreni brojni mali dućani, a na spratu učionice i kabineti Više djevojačke škole. Prema nacrtu ing. Miloša Komadine, 1910. godine je izvršena dogradnja zgrade uzduž Kalhanske ulice prema istoku, te je izgrađena i gimnastička sala.
Nakon Drugoga svjetskog rata, zgrada je služila jedno vrijeme kao opština, a kasnije su u njoj boravile i razne škole, kao i ekonomski fakultet na početku svog djelovanja.
Priredili: Ismail Braco Čampara/Tibor Vrančić/Smail Špago
NovaSloboda.ba