Negdje daleko: Hadrijanov zid je dijelio britansko ostrvo

Hadrijanov zid (latinski Vallum Aelium) je naziv 120 kilometara dugog rimskog zida, koji je Britansko ostrvo dijelio napola. Građen je deset godina, od 122. do 132. godine, u vrijeme vladavine cara Hadrijana, koji je živio od 76. do 138. godine nove ere. Zid je štitio rimsku Englesku od napadaja varbara Pikta sa sjevera iz Albe, što je staro galsko ime za Škotsku.
Dugo vremena, ovaj zid je označavao sjevernu granicu Rimskog carstva, a kasnije je imao i privrednu ulogu kao garancija stabilnosti i prosperiteta sa južne strane od zida, u tada rimskoj provinciji Britaniji.
Zid se protezao u dužini od 80 rimskih milja, ili tačno 117,5 kilometara od Solway Firtha na zapadu do Tynea na istoku.
Uz njegove odbrambene kule i utvrde nikli su mnogi gradovi, kao što su Pons Aelius, današnji Newcastle i Maglona, današnji Carlisle. Izgrađen je od kamenih blokova, širine od 2,4 do 3 metra i visine od 3,6 do 4,8 metara. Dimenzije su zavisile od materijala koji je bio dostupan u blizini same gradnje. Imao je 14 utvrda i preko 80 tornjeva, na ključnim mjestima, u kojima su se nalazile vojne ispostave i osmatračnice, kako bi mogli upozoriti na eventualni napad sa sjevera. Sa sjeverne strane zida bio je jarak šinine 10 metara, a sa južne strane je išla vojna cesta cijelom dužinom zida. Iako se često smatra granicom između Škotske i Engleske, što jednim dijelom i jeste, stvarna granica je malo sjevernije od ovog zida.
Uz ovaj zid bio je izgrađen i Antoninov zid, sjevernije od Hardijanovog zida, koji je preuzeo obrambenu ulogu, ali je nakon pobune kaledonskih plemena napušten, nakon čega je Hadrijanov zid ponovno postao sjevernom granicom Carstva.
Dijelovi ovog zida još uvjek postoje. Hardijanov zid je najpopularnija turistička atrakcija u sjevernoj Engleskoj.
Od 1987. godine nalazi se pod zaštitom UNESCOa kao Svjetska baština.
(izvor:faz)
Smail Špago
(NovaSloboda.ba)

Komentariši