Thomas Edison je možda poznatiji od Nikole Tesle. Ovaj se biopic, međutim, odnosi na oba izumitelja: u New Yorku su na prelazu prethodnih stoljeća između njih dvojice vodio se pravi dvoboj.
Prije samo nekoliko sedmica, film „Edison – život pun svjetla“ sa Benediktom Cumberbatchom počeo se prikazivati u bioskopima, a sada se režiser Michael Almereyda fokusira na njegovog protivnika i razlike između njih dvojice. Uz Ethana Hawkea u glavnoj ulozi, „Tesla“ je takođe zaposjednut prominentnim glumcima.
Priča: Radi se o zagonetnom izumitelju i fizičaru Nikoli Tesli (1856-1943) rođenom u današnjoj Hrvatskoj. Poznat je po svojim izumima oko naizmjenične struje. Thomas Alva Edison želio se zadržati na istosmjernoj struji. U jednoj od prvih scena, susreli su se u New Yorku 1884. godine: sjedokosi Edison (ikona Twin Peaksa, Kyle MacLachlan) i brkati, uvek ozbiljnog izgleda, imigrant i inženjer elektrotehnike iz Evrope. Tesla će uskoro raditi za Edisona; Ipak, saradnja neäe trajati predugo.
Kritika: Ne radi se samo o jednom velikom pitanju (istosmjerna ili naizmjenična struja, AC ili DC?), elektrifikaciji New Yorka i Amerike. Čak i pitanje koliko volti je potrebno da biste ubili jednog čovjeka, igra ulogu u ovoj čudesno osvijetljenoj mješavini umjetničke kinematografije i istorijske drame (kojoj nažalost, tu i tamo nedostaje narativne dinamike). Da biste shvatili da je Ethan Hawke sjajan glumac, nije mu bio potreban ovaj film: samo razmislite o njegovoj samoponižavajućoj ulozi u filmu "La Vérité", “Istina” (2020) i o predivnim ranijim nastupima (“Boyhood”, "Dječaštvo" i “Dead Poets Society”, "Klub mrtvih pjesnika").
Njegov Tesla, sa kontroliranom snagom i koncentracijom dizajniran za veliki ekran, takođe je fascinantan. Čak i ako mu scenarij i režija nisu dali puno prostora za nijanse i odstupanja.
Još uzbudljivije su ženske figure koje kruže oko Tesle poput satelita: Anne Morgan, kćerka privatnog bankara J.P. Morgan (glumi je Eve Hewson), i glumica Sarah Bernhardt (glumi je Rebecca Dayan), jedna od prvih svjetskih zvijezda u historiji. Jedna prednosti filma: i pored sve nauke, on sebi omogućava kratke komentare o ekonomskoj i kulturnoj historiji.
Mnogo se čini teškim i značajnim u ovom filmu; neke šarmantno ironične ideje teško da imaju šansu. “Tesla” brzo poprima ozbiljan ton koji fascinira.
Dugoročno gledano, prigušeni tok izgleda pun manira. Ponekad mislite da ste u nekoj mafijaškoj drami: namršteni pogledi, konspirativno šaputanje. Bilo je iznenađujuće da je američki redatelj Almereyda svom sunarodnjaku daje bizaran vokalni nastup, tek malo prije kraja. Možda je film ipak dobar kao pouka historije.
Posebno za one koji misle na brze Tesla elektro automobile i Elona Muska. A ne na naizmeničnu struju.
(express)
Smail Špago
(NovaSloboda.ba)